सागरहवा पोखरी

तौलिहवाबाट करिब १२ किमी उतरतर्फको जंगलमा अवस्थित #सागरहवा जसलाई #लुम्बुसागर पनि भन्ने गरिन्छ l कपिलबस्तुका राजा सुद्धोदन आफु स्वयं हजारौं सेनाहरु सहित भगवान बुद्धको शरणमा गइ सकेपछि देबदहका राजा #बिरुधकाले प्रतिहिंसा स्वरूप यहाँ ६० हजार भन्दा धेरै शाक्यहरुको हत्या गरेका थिए l भनिन्छ, त्यतिबेला यो पुरै क्षेत्रमा शाक्यहरुको रगतले भरिएका थिए रे l

पछि, यिनै मारिएका हजारौं शाक्यहरुको सम्झनामा यिनका पुस्ताहरुले यहाँ सयौ चैत्यहरुको निर्माण गरिएका थिए l सन् १८९७ - १८९८ तिर यिनै स्तुपाहरुको उत्खनन र अनुसन्धान गरिएका थिए l शाक्यहरुले त्यतिबेला राजा बिरुधकासंग युद्ध गर्न सक्थे, तर युद्ध चाहेन, मृत्युको अन्तसम्म पनि अहिंसाको बाटोमा लडी रहे र ६० हजार भन्दा धेरै मारिए l बचेका शाक्यहरु आफ्नो ज्यान जोगाउन यत्रतत्र भागे l शाक्यहरु आजभोली भारतको आसाम, देहारादुन, दार्जिलिंग, नेपालमा बसोबास गरेको पाइन्छ l

भनिन्छ, राजा सुद्धोदनले देवदहका राजकुमारलाई आफ्नो दरवारमा हुर्केकी एक दासीको छोरीलाई राजकुमारी बनाई झुक्याएर बिहे गरि दिएका थिए l बिरुधका यिनै दासीको तर्फबाट जन्मिएका राजा थिए l पछि यिनले राजा सुद्धोदनको यो छलकपट थाहा पाए र दुश्मनी फैलिएको थियो l